#8 Analogia to jądro procesu poznania cz. 2

W ostatniej części wykładu (od 56:00) prof. Hofstadter opowiada o tym, w jaki sposób przejęzyczenia demaskują mechanizmy, które kryją się za produkcją ludzkiej mowy. Każde przejęzyczenie świadczy o tym, że gdzieś w naszej głowie toczy się niewidzialna walka: to jednostki leksykalne walczą ze sobą o to, która z nich ma zostać wypowiedziana. 

Analogia oznacza, że niektóre regiony naszej przestrzeni semantycznej nakładają się na siebie. W przypadku niektórych pojęć (np. pies-kot) analogia jest słaba i zwycięzca takiej walki jest jednoznaczny. W przypadku innych (np. zmarł-zmarzł) analogia jest już silniejsza, i dlatego może zdarzyć się, że mówca powie nie to, co miał na myśli. Ta sama zasada dotyczy zlepków wyrazowych, jak na poniższym slajdzie.

Na czym fizycznie polegałby ten mechanizm? Przypuszczam (tego nie mówił już D.H.), że wyjaśnieniem jest architektura pandemonium, o której pisałem we wpisie #3. Czasami zdarza się, że w czasie produkcji mowy na ostatnim etapie "wygrają" dwa demony jednocześnie, lub różnica między ich poziomami aktywacji jest niewielka.


Osobiście wydaje mi się to bardzo ciekawe, ponieważ, oprócz demaskacji samego mechanizmu pokazuje to, jaki "bałagan" mamy w głowie: chaotyczne obwody neuronowe, między którymi zdarzają się zwarcia i prąd płynie nie tam, gdzie trzeba... 

To rodzi również wiele intuicji na temat naszego procesu myślowego. Na przykład (takie jest moje własne przypuszczenie), że myśli tworzą łańcuch współzależnych ogniw. W każdym kolejnym "węźle myślowym" mamy ograniczoną liczbę ścieżek, po których myśl może popłynąć. Każda kolejna myśl wynika z poprzednich. Nie ma takich sytuacji, żeby jakaś myśl pojawiła się znikąd. Albo żeby sygnał elektryczny przeskoczył nagle z jednego końca mózgu na drugi. Prąd musi płynąć przez kolejne węzły i nie może ich po prostu przeskoczyć. Powoduje to pewną ociężałość myślową i w znacznym stopniu ogranicza naszą kreatywność.

Jednak są to już tylko moje spekulacje, tym bardziej że nie znamy jeszcze dokładnego mechanizmu powstawania myśli. Być może kiedyś jeszcze spróbuję rozwinąć ten temat.


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

#54 Najtrafniejsza prawda o umyśle?

Kiedyś Richard Feynman postawił następujący eksperyment myślowy: Gdyby w wyniku jakiejś globalnej katastrofy przepadła cała wiedza, którą wypracowała ludzkość, ale mógłbyś przekazać następnym pokoleniom jedno zdanie - jaką informację powinno zawierać, żeby jak najtrafniej oddawało cały utracony dorobek? Feynman odpowiedział: "Materia jest zbudowana z atomów." Ponieważ z tego jednego zdania można wyprowadzić większość podstawowych gałęzi współczesnej nauki: termodynamikę (zderzające się atomy), elektromagnetyzm (odpychające/przyciągające się elektrony i protony), elektrotechnikę, chemię, itd... Wyobraźmy sobie analogiczny eksperyment w dziedzinie filozofii umysłu. Co mógłby przekazać kognitywista ocalałej populacji? Nie wiem, natomiast moje głosy podpowiadają mi, że mogłoby to być coś stylu: "W umyśle nie ma żadnych absolutów, są tylko mniej lub bardziej wydeptane ścieżki neuronowe".  Mam na myśli to, że presja selekcyjna w środowisku mózgu wyłoniła, kosztem innych,
Czytaj więcej

#48 Ken Wilber, One Taste - ulubione fragmenty

Transformative vs. translative spirituality In a series of books, I have tried to show that religion itself has always performed two very important, but very different, functions.  One, it acts as a way of creating meaning for the separate self: it offers myths and stories and tales and narratives and rituals and revivals that, taken together, help the separate self make sense of, and endure, the slings and arrows of outrageous fortune.  This function of religion does not usually or necessarily change the level of consciousness in a person; it does not deliver radical transformation.  Nor does it deliver a shattering liberation from the separate self altogether. Rather, it consoles the self, fortifies the self, defends the self, promotes the self.  As long as the separate self believes the myths, performs the rituals, mouths the prayers, or embraces the dogma, then the self, it is fervently believed, will be “saved”—either now in the glory of being God-saved or Goddess-favored, or in a
Czytaj więcej

#53 Ślepcy i słoń - ulubione fragmenty

 AWAKENING HYPOTHESIS Have you ever carefully investigated exactly what happens when you wake up in the morning? What is the very first conscious experience, in the first fraction of a second, before you even remember who you are and what you will do today? I have found that part of the phenomenology of waking from dreamless deep sleep is a primordial sense of confidence that perceptual states will very soon occur, that one is now “open to the world” and knows about one’s epistemic capacity, and also that one can (and very soon will) know where one is, what time it is, and so on. In a few milliseconds, one will also know who one is: Phenomenologically, the gradual transition from unconsciousness to the wake state is characterized by another subtle and intuitive presentiment, something that one might perhaps term a phenomenal “foreshadowing of selfhood.” This is an expectation not merely of knowledge, but of egoic self-knowledge—but before it actually manifests.  Waking up involves an
Czytaj więcej