#7 Analogia to jądro procesu poznania cz. 1

W niezwykle ciekawym i zabawnym wykładzie prof. Douglas Hofstadter argumentuje, że analogia jest procesem napędzającym wszelki proces poznawczy - "silnikiem napędowym samochodu myśli". Nie jest jak "Delaware" albo "Indiana procesu kognitywnego", ale raczej siecią międzystanowych autostrad, które umożliwiają poruszanie się myśli. Gra poznawcza polega na kategoryzowaniu rzeczy/zjawisk, a analogia - percepcja wspólnej esencji dwóch różnych rzeczy - jest mechanizmem, który to umożliwia.


Do ciekawych obserwacji można zaliczyć następujące fakty:

1. Większość analogii, które przychodzą nam do głowy, nie ma żadnego celu - one po prostu się dzieją. Analogie pojawiają się cały czas. Są ulotne, przejściowe, pojawiają się i odchodzą.

2. Być analogią znaczy, tyle samo, co należeć do wspólnej kategorii. Kategorie dzielą się na nazwane (pozasłownikowe dźwięki, proste i złożone słowa, przysłowia) i nienazwane (ulotne skojarzenia, sytuacje "ja też", gesty?). 

3. "Limitless chunking" - pojęcia grupują się w większe kategorie, dzięki czemu powstają nowe większe pojęcia, i nie widać ich części składowych. Jak w przypadku pojęcia "hub" poniżej.

4. Nie ma fundamentalnej różnicy miedzy posługiwaniem się małymi kategoriami ("stół", "krzesło"), a bardzo dużymi ("hub lotniczy", "Unia Europejska"). Również nie ma fundamentalnej różnicy między pojęciami "koncept" i "kategoria", ponieważ każdy koncept może być jednocześnie kategorią.

W ostatniej części wykładu prof. Hofstadter opowiada o tym, w jaki sposób przejęzyczenia demaskują mechanizmy, które kryją się za produkcją mowy, skąd można wyciągnąć wiele ciekawych wniosków. Więcej na ten temat planuję napisać w kolejnym wpisie.

Cognition-core hypothesis

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

#54 Najtrafniejsza prawda o umyśle?

Kiedyś Richard Feynman postawił następujący eksperyment myślowy: Gdyby w wyniku jakiejś globalnej katastrofy przepadła cała wiedza, którą wypracowała ludzkość, ale mógłbyś przekazać następnym pokoleniom jedno zdanie - jaką informację powinno zawierać, żeby jak najtrafniej oddawało cały utracony dorobek? Feynman odpowiedział: "Materia jest zbudowana z atomów." Ponieważ z tego jednego zdania można wyprowadzić większość podstawowych gałęzi współczesnej nauki: termodynamikę (zderzające się atomy), elektromagnetyzm (odpychające/przyciągające się elektrony i protony), elektrotechnikę, chemię, itd... Wyobraźmy sobie analogiczny eksperyment w dziedzinie filozofii umysłu. Co mógłby przekazać kognitywista ocalałej populacji? Nie wiem, natomiast moje głosy podpowiadają mi, że mogłoby to być coś stylu: "W umyśle nie ma żadnych absolutów, są tylko mniej lub bardziej wydeptane ścieżki neuronowe".  Mam na myśli to, że presja selekcyjna w środowisku mózgu wyłoniła, kosztem innych,
Czytaj więcej

#48 Ken Wilber, One Taste - ulubione fragmenty

Transformative vs. translative spirituality In a series of books, I have tried to show that religion itself has always performed two very important, but very different, functions.  One, it acts as a way of creating meaning for the separate self: it offers myths and stories and tales and narratives and rituals and revivals that, taken together, help the separate self make sense of, and endure, the slings and arrows of outrageous fortune.  This function of religion does not usually or necessarily change the level of consciousness in a person; it does not deliver radical transformation.  Nor does it deliver a shattering liberation from the separate self altogether. Rather, it consoles the self, fortifies the self, defends the self, promotes the self.  As long as the separate self believes the myths, performs the rituals, mouths the prayers, or embraces the dogma, then the self, it is fervently believed, will be “saved”—either now in the glory of being God-saved or Goddess-favored, or in a
Czytaj więcej

#53 Ślepcy i słoń - ulubione fragmenty

 AWAKENING HYPOTHESIS Have you ever carefully investigated exactly what happens when you wake up in the morning? What is the very first conscious experience, in the first fraction of a second, before you even remember who you are and what you will do today? I have found that part of the phenomenology of waking from dreamless deep sleep is a primordial sense of confidence that perceptual states will very soon occur, that one is now “open to the world” and knows about one’s epistemic capacity, and also that one can (and very soon will) know where one is, what time it is, and so on. In a few milliseconds, one will also know who one is: Phenomenologically, the gradual transition from unconsciousness to the wake state is characterized by another subtle and intuitive presentiment, something that one might perhaps term a phenomenal “foreshadowing of selfhood.” This is an expectation not merely of knowledge, but of egoic self-knowledge—but before it actually manifests.  Waking up involves an
Czytaj więcej